Pieśni żołnierskie, tworzone często pod wpływem wielkich wydarzeń dziejowych, zajmują w naszej historii szczególne miejsce. Powstawały one na drodze Polaków do wolności, w wojskowym marszu, na polu bitewnym czy w czasie postoju żołnierzy na leśnej polanie przy ognisku. Pieśni dokumentowały klimat ówczesnych wydarzeń, zmagania powstańczych walk, bohaterstwo żołnierzy, dodawały wiary i otuchy walczącym. Część z nich przetrwała zawieruchy wojenne i śpiewana jest do dziś w czasie różnych uroczystości. Pamiętajmy, że pieśni te stanowią ważną część skarbnicy narodowej i naszym obowiązkiem jest chronić je od zapomnienia.
 |
| Wojciech Kossak Bitwa pod Olszynką Grochowską |
Najważniejszą
pieśnią dla każdego Polaka jest Mazurek
Dąbrowskiego. Utwór, autorstwa Józefa Wybickiego, we Włoszech w 1797 roku,
dla uświetnienia wymarszu polskich legionistów z włoskiego miasteczka Reggio
Emilia [czyt. redżio] i nosił pierwotnie tytuł Pieśń Legionów we Włoszech. Pieśń, owacyjnie przyjęta przez
walczących żołnierzy, stała się wezwaniem do narodowego czynu i walki z
zaborcami, pokrzepiała serca i dawała nadzieję. Towarzyszyła Polakom na drodze
do wolności w ważnych momentach historycznych. W 1927 roku Mazurek Dąbrowskiego
oficjalnie został uznany za hymn państwowy Rzeczypospolitej Polskiej.
1.Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła
Szablą odbierzemy.
Marsz, marsz, Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski!
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.
2.Przejdziem Wsłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.
3.Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.
4.Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany:
„Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany"
 |
| Rękopis Roty |
Obok hymnu narodowego, Rota należy do pieśni, które w szczególny
sposób jednoczą naród i wyrażają patriotyczne uczucia społeczeństwa polskiego.
Tekst autorstwa poetki Marii Konopnickiej jest protestem przeciwko
germanizacyjnej polityce zaborcy. Bezpośrednim powodem jego napisania były
represje stosowane przez władze pruskie wobec polskich dzieci we Wrześni. Muzykę
do wiersza ułożył Feliks Nowowiejski, kompozytor, organista i dyrygent.
Pierwsze, publiczne wykonanie utworu odbyło się w Krakowie w czasie uroczystych
obchodów 500-lecia bitwy pod Grunwaldem. Największą popularnością pieśń ta
cieszyła się w okresie I wojny Światowej.
nic damy pogrześć mowy!
Polski my naród, polski lud,
królewski szczep Piastowy.
Nie damy, by nas zgnębił wróg
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!
2.Do krwi ostatniej kropli z żył,
bronić będziemy ducha,
aż się rozpadnie w proch i w pył
krzyżacka zawierucha.
Twierdzą nam będzie każdy próg.
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!
3.Nie będzie Niemiec pluł nam w
twarz,
ni dzieci nam germanił,
orężny wstanie hufiec nasz,
duch będzie nam hetmanił.
Pójdziem gdy zabrzmi złoty róg
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Piechota to
utwór znany też pod tytułem Maszerują
strzelcy. Jest to popularna pieśń piechoty polskiej, formacji wojskowej,
która w czasie I wojny światowej odegrała szczególne znaczenie w walce o
wolność. Melodię utrzymaną w marszowym rytmie i tekst opowiadający o
żołnierskiej codzienności napisał Leon Łuskino oficer Legionów Polskich,
dowódca 291 pułku piechoty, literat i kompozytor. Pieśń zyskała też dużą sławę
w czasie II wojny światowej i doczekała się wielu wersji tekstowych.
1.Nie noszą lampasów, lecz szary ich
strój,
nie noszą ni srebra, ni złota,
lecz w pierwszym szeregu podąża na
bój ,
piechota, ta szara piechota.
Maszerują strzelcy, maszerują,
karabiny błyszczą, szary strój,
a przed nimi drzewa salutują,
bo za naszą Polskę idą w bój!
2.Idą, a w słońcu kołysze się stal,
dziewczęta zerkają zza płota,
a oczy ich dumnie utkwione są w dal,
piechota, ta szara piechota.
3.Nie grają im surmy, nie huczy im
róg,
a śmierć im pod stopy się miota,
lecz w pierwszym szeregu podąża na
bój
piechota, ta szara piechota.
Pierwsza Brygada to najsłynniejsza pieśń Legionów Polskich utworzonych przez Józefa
Piłsudskiego. Autorami tekstu do rosyjskiego marsza wojskowego byli dwaj
legioniści — Tadeusz Biernacki i Andrzej Tadeusz Hałaciński. Podczas Zjazdu
Legionistów w Lublinie (10.08.1924 r.) Marszałek zwrócił się do autorów Pierwszej
Brygady tymi słowami: Dziękuję Panom za
najdumniejszą pieśń, jaką kiedykolwiek Polska słyszała, następnie nadał
utworowi rangę hymnu legionowego Wojska Polskiego. Wiele lat później, w 2007
roku, Minister Obrony Narodowej swoim postanowieniem uznał Pierwszą Brygadę za
Pieśń Reprezentacyjną Wojska Polskiego.
1.Legiony to żołnierska nuta,
Legiony to straceńców los.
Legiony to żołnierska buta,
Legiony to ofiarny stos.
My, Pierwsza Brygada,
strzelecka gromada,
na stos rzuciliśmy nasz życia los,
na stos, na stos.
2.O, ile mąk, ile cierpienia,
o, ile krwi, wylanych łez,
pomimo to nie ma zwątpienia,
dodawał sił wędrówki kres.
3.Potrafim dziś dla potomności
ostatki swych poświęcić dni,
wśród fałszów siać siew
szlachetności,
miazgą swych ciał, żarem swej krwi.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz