Muzyka wytańczona w pointach

Zapiszcie temat lekcji: “Muzyka wytańczona w pointach”

 Balet to rodzaj widowiska teatralnego, którego głównymi elementami są: akcja drama­tyczna ujęta w formę libretta, taniec, muzyka i oprawa sceniczna. Balet wyrósł z renesan­sowych maskarad i triumfów, czyli karnawałowych zabaw kostiumowych, parad z to­warzyszeniem śpiewu i tańca, a ewoluując w kolejnych epokach, stał się największym przedstawieniem muzyczno-tanecznym.

Treść baletowej opowieści artyści przedstawiają za pomocą tańca i muzyki. Opracowa­niem ruchu na scenie, np. tańców solowych, duetów tanecznych i zespołowych scen zbiorowych, zajmuje się choreograf. Twórcami muzyki do najsłynniejszych przedsta­wień baletowych byli m.in.: Piotr Czajkowski, Igor Strawiński, Aram Chaczaturian, Ser­giusz Prokofiew, Maurice Ravel (czyt. moris rawel), Karol Szymanowski.

Pointy (czyt. płenty) to obuwie używane przez tancerki do tańca klasycznego. Mają skórzane, miękkie podeszwy i twarde czubki. Pojawiły się wraz z rozwojem baletu na przełomie XVIII i XIX wieku w celu nadania ruchom balerin lekkości i zwiewności. Ale nie tylko pointy są charakterystycznym atrybutem tancerki klasycznej. Uwagę widzów przyciąga również tutu - sztywna tiulowa spódniczka, zwana tez paczką, której długość zmieniała się wraz z rozwojem baletu, od sięgającej po kostki nóg do bardzo krótkiej, odsłaniającej całe nogi tancerki.

Ognisty ptak to wspaniały balet Igora Strawińskiego, rosyjskiego kompozytora XX wie­ku, nawiązujący fabułą do starych rosyjskich baśni. Bohaterem jest młody książę Iwan, który wyruszył na poszukiwanie ukochanej księżniczki. W czasie wyprawy upolował pięknego ognistego ptaka. W zamian za swoją wolność ptak ofiarował mu pióro posia­dające magiczną moc. To właśnie dzięki niemu książę Iwan pokonuje złego czarodzieja Kościeja i udaje mu się pobudzić do życia zaklętych w kamień szlachetnie urodzonych kawalerów i panny, wśród których jest jego ukochana księżniczka. Dzieło Ognisty ptak uważane jest za jedno z największych osiągnięć muzyki baletowej. Po jego licznych suk­cesach scenicznych Igor Strawiński opracował suitę orkiestrową przeznaczoną do wyko­nania koncertowego.

Scena z baletu "Ognisty ptak"

Wysłuchaj utworu, zwracając uwagę na ogólny nastrój i charakter kompozycji.

Igor Strawiński - Suita z baletu Ognisty ptak 

CIEKAWOSTKA

Igor Strawiński podczas komponowania baletu Ognisty ptak współpracował z wybitnym rosyjskim tancerzem i choreografem Michałem Fokinem, z którym takt po takcie kształtował muzykę do scen tanecznych. Dzięki wzajemnemu zrozumieniu każdy gest i ruch tancerza zyskał muzyczne odniesienie, przywracając tym samym balet do rangi sztuki o wysokim poziomie artystycznym.

 Sergiusz Prokofiew jest kompozytorem baletu Kopciuszek, którego fabuła została opar­ta na popularnej baśni Charlesa Perraulta (czyt. szarIa pero). Opowiada historię biednej dziewczynki upokarzanej przez macochę i złośliwe przyrodnie siostry oraz jej przygody, które zawiodły bohaterkę w objęcia wymarzonego księcia. Muzyka baletu Kopciuszek jest pełna ekspresji i humoru. Fantastyczny baśniowy świat podkreślają piękne walce. Wszyscy lubimy opowieści, w których spełniają się dziecięce marzenia i zwycięża dobro nad złem, dlatego balet ten cieszy się niesłabnącą popularnością wśród melomanów w każdym wieku.

Scena z baletu "Kopciuszek"

Wysłuchaj fragmentu utworu skomponowanego w rytmie walca.

Sergiusz Prokofiew - Walc Kopciuszka z baletu Kopciuszek

Piotr Czajkowski, słynny rosyjski kompozytor, jest twórcą trzech baletów: Dziadek do orzechów, Śpiąca królewna i Jezioro łabędzie. Wielu melomanów uważa, że najpięk­niejszym baletem jest Jezioro łabędzie. Na taką opinię ma niewątpliwie wpływ melo­dyjna muzyka, jej prostota rytmiki, lekkość i taneczność, choć Czajkowski mistrzowski kunszt zaznaczył we wszystkich swoich dziełach baletowych. Kompozytor pięknie opo­wiedział muzyką historię wielkiej miłości Odetty i księcia Zygfryda. Podkreślił nią do­bre i złe cechy charakteru bohaterów oraz wyraził emocje i potęgę uczuć. Artysta jest uznawany za reformatora muzyki baletowej. Wprowadził liczne innowacje, np. nadając orkiestrze symfoniczne brzmienie i rolę programowego podkładu dla akcji scenicznej.