Posłuchajcie na początek "Ody do radości", finałowej kantaty z IX Symfonii d-moll Ludwiga van Beethovena, która w instrumentalnym opracowaniu Herberta von Karajana została hymnem Europy przyjętym przez Unię Europejską i Radę Europy
W drugiej połowie XVIII wieku rozpoczęła się w muzyce epoka klasycyzmu. Okres ten związany był z twórczością wybitnych kompozytorów: Józefa Haydna (czyt. hajdna), Wolfganga Amadeusza Mozarta (czyt. mocarta) i Ludwiga van Beethovena (czyt. betowena), zwanych klasykami wiedeńskimi, którzy stworzyli wspaniale arcydzieła muzyczne. Ich muzykę cechuje śpiewność, prostota melodii, lekkość oraz wdzięk.
Józef Haydn - życie i twórczość
1732 - narodziny kompozytora w Rohrau w Austrii
1738 - wyjazd na naukę do kuzyna w Hamburgu
1740-1750 - śpiewanie w chórze w katedrze św. Stefana w Wiedniu
1755 - skomponowanie pierwszego z 80 kwartetów smyczkowych
1759 - początek pracy u hrabiego Morzina; napisanie pierwszej symfonii
1760 - poślubienie Anny Marii Keller
1761 - objęcie stanowiska wicekapelmistrza, następnie, w 1766 roku, stanowiska kapelmistrza na dworze w Esterhazych
1782 - poznanie W. A. Mozarta w Wiedniu i początek ich przyjaźni
1791 - pierwsza z dwóch podróży do Anglii
1792 - poznanie L. van Beethovena w Bonn, w drodze powrotnej z Anglii
1794-95 - druga podróż do Anglii
1798 - pierwsze wykonanie wspaniałego oratorium Stworzenie świata
1809 - śmierć w Wiedniu
Wiedeńskie lata Wolfganga Amadeusza Mozarta - życie i twórczość
1781 -
porzucenie służby u arcybiskupa Salzburga na rzecz kariery niezależnego muzyka
1782 -
premiera pierwszej opery Mozarta, Uprowadzenie z seraju, w Wiedniu; 16 lipca
ślub z Konstancją Weber
1785 -
wykonanie przez Mozarta sześciu kwartetów smyczkowych zadedykowanych Haydnowi
1786 -
pierwsze wykonanie opery Wesele Figara w Wiedniu
1787 - śmierć
ojca; wykonanie opery Don Giovanni w Pradze, awans na stanowisko nadwornego
muzyka cesarza Austrii - Józefa II
1788 -
wystawienie Don Giovanniego w Wiedniu
1791 -
skomponowanie Czarodziejskiego fletu; śmierć w Wiedniu 
Ludwig
van Beethoven (1770-1827)
Ludwig van Beethoven - życie i twórczość
1770 -
narodziny Ludwiga van Beethovena w Bonn, w Niemczech
1782 -
objęcie posady asystenta organisty na dworze Elektora Kolonii
1787 -
lekcje muzyki u Mozarta w Wiedniu
1795 -
pierwszy występ publiczny w Wiedniu: Koncert fortepianowy B-dur nr 2 op. 19;
pierwsze publikacje
1800 -
wielki koncert publiczny, po którym sława kompozytora przekracza granice
Austrii 1802 - niepomyślna diagnoza lekarska - postępująca głuchota, depresja i
myśli samobójcze
1808 -
pierwsze wykonanie V Symfonii op. 67 i VI Symfonii op. 68
1819 -
całkowita utrata słuchu
1826 -
powstanie ostatniej kompozycji - Kwartetu smyczkowego ,F-dur nr 16, op. 135
1827 - śmierć kompozytora w Wiedniu
Muzyka w
klasycyzmie komponowana była na zasadach homofonii, która polegała na
prowadzeniu melodii przez jeden głos, najczęściej najwyższy, i tworzeniu
akompaniamentu przez pozostałe głosy. W tym czasie rozwinęły się różne formy i
gatunki muzyczne uprawiane w poprzedniej epoce lub powstały zupełnie nowe.
Wśród nich najpopularniejsze były: opera,
sonata, symfonia, koncert, rondo, wariacja.
SONATA
Sonata była podstawową formą muzyczną epoki klasycyzmu. Kompozytorzy tworzyli ją jako utwór trzy- lub czteroczęściowy, głownie na instrument solowy lub kameralny zespół instrumentalny. Piękne sonaty na fortepian pisał między innymi Ludwig van Beethoven. Dużą popularnością wśród nich cieszy się Sonata nr 8 c-moll, zwana Patetyczną. Wysłuchaj z uwagą fragmentu utworu. Czy - twoim zdaniem - tempo, dynamika, nastrój i charakter utworu podkreślają jego tytuł?
SYMFONIA
Orkiestrowym
odpowiednikiem sonaty jest symfonia. Forma powstała w klasycyzmie, a na jej
rozwój ogromny wpływ miał Józef Haydn nazywany ojcem symfonii. Artysta
skomponował aż 104 utwory tego gatunku. Część z nich opatrzona jest
programowymi tytułami, np. Poranek, Ogień, Polowanie, Zegarowa, Wieczór.
Kompozytor, stosując różne środki muzyczne, namalował dźwiękami obrazy natury,
np. wschód słońca, zimową zawieruchę, odgłosy polowania, letnią burzę,
stwarzając przy tym niepowtarzalny nastrój i klimat.
Wysłuchaj fragmentu symfonii Niedźwiedź. Czy - twoim zdaniem – muzyka oddaje wrażenie ciężko poruszającego się zwierzęcia?
KONCERT
W wykonaniu symfonii uczestniczy cały zespół orkiestrowy a w koncercie eksponowana jest gra solisty-instrumentalisty. Znaczną rolę w rozwoju tej formy odegrał Wolfgang Amadeusz Mozart.Słuchając fragmentu kompozycji, zwróć uwagę, jaką rolę pełni w utworze fortepian, a jaką - orkiestra.
Na zakończenie włączcie się w zaśpiewanie "Ody do radości"
O, radości, iskro bogów, kwiecie
Elizejskich Pól,
święta, na twym świętem progu staje nasz natchniony chór.
Jasność twoja wszystko zaćmi, złączy, co rozdzielił los.
Wszyscy ludzie będą braćmi tam, gdzie twój przemówi głos.
Patrz ,Patrz, wielkie słońce światem biegnie, sypiąc złote skry.
Jak zwycięzca i bohater biegnij, bracie tak i ty.
Radość tryska z piersi Ziemi, radość pije cały świat.
Dziś wchodzimy, wstępujemy na radości złoty ślad.
Ona w sercu, w zbożu, w śpiewie, ona w splocie ludzkich rąk.
Z niej najlichszy robak czerpie, w niej największy nieba krąg.
Wstańcie ludzie, wstańcie wszędzie, ja nowinę niosę wam:
na gwiaździstym firmamencie bliska radość błyszczy nam.
święta, na twym świętem progu staje nasz natchniony chór.
Jasność twoja wszystko zaćmi, złączy, co rozdzielił los.
Wszyscy ludzie będą braćmi tam, gdzie twój przemówi głos.
Patrz ,Patrz, wielkie słońce światem biegnie, sypiąc złote skry.
Jak zwycięzca i bohater biegnij, bracie tak i ty.
Radość tryska z piersi Ziemi, radość pije cały świat.
Dziś wchodzimy, wstępujemy na radości złoty ślad.
Ona w sercu, w zbożu, w śpiewie, ona w splocie ludzkich rąk.
Z niej najlichszy robak czerpie, w niej największy nieba krąg.
Wstańcie ludzie, wstańcie wszędzie, ja nowinę niosę wam:
na gwiaździstym firmamencie bliska radość błyszczy nam.
A może zaśpiewacie do samego podkładu?
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz